W dniach 10 - 11 stycznia 2024 r. miernik jakości powietrza zamontowany na budynku szkoły w Lindowie pokazywały bardzo złą jakość powietrza. Jakość powietrza jest bardzo zła i ma negatywny wpływ na zdrowie.
Faktem jest, że przebywanie w warunkach bardzo zanieczyszczonego powietrza wpływa niekorzystnie na nasze samopoczucie i zdrowie. Niestety możemy mieć z nim styczność niemal wszędzie - nie tylko na ulicy, ale także w domu czy pracy.
Zanieczyszczenia trafiają do naszego organizmu podczas oddychania, w efekcie zwiększając ryzyko występowania rozmaitych schorzeń.
Zanieczyszczone powietrze jest groźne dla każdego z nas, jednak warto mieć świadomość, jakie grupy są najbardziej narażone na jego negatywne skutki.
Należą do nich:
- dzieci i niemowlęta ze względu na niedostatecznie rozwinięty układ oddechowy, nerwowy i krwionośny,
- kobiety w ciąży,
- osoby cierpiące na przewlekłe choroby serca i układu oddechowego,
- osoby z cukrzycą i otyłością,osoby pracujące w otoczeniu o wysokim stężeniu zanieczyszczeń,
- seniorzy, których układ odpornościowy jest słabszy niż u osób młodszych.
Przyjrzyjmy się teraz, w jaki sposób zanieczyszczone powietrze może wpływać na funkcjonowanie poszczególnych układów naszego organizmu. Warto bowiem podkreślić, że szkodliwe substancje obecne w naszym otoczeniu oddziałują negatywnie nie tylko na nasze górne drogi oddechowe, ale i inne narządy.
Oddychanie zanieczyszczonym powietrzem negatywnie wpływa na funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego. Bóle głowy, niepokój, stany depresyjne, problemy z pamięcią - to tylko niektóre z dolegliwości, których możemy doświadczać na skutek długotrwałego przebywania w miejscach o złej jakości powietrza.
Wykryto, że cząsteczki pyłu zawieszonego o wielkości poniżej 0,1 mikrona mogą przedostawać się do tkanki mózgowej, powodując groźne dla naszego zdrowia zmiany czy stany zapalne, które mogą zwiększyć ryzyko rozwoju groźniejszych schorzeń - np. choroby Alzheimera.
Dodatkowo w przypadku osób starszych długie przebywanie w zanieczyszczonym powietrzu wpływa negatywnie na sprawność umysłową i prowadzi do pogorszenia zdolności poznawczych.Warto także podkreślić, że na schorzenia ze strony układu nerwowego spowodowane przez zanieczyszczenia w naszym otoczeniu, są narażeni zarówno dorośli, jak i dzieci. Przykładowo, u najmłodszych zaobserwowano zależność między ich wynikami w nauce, a tym, jak bardzo zanieczyszczone jest powietrze w ich otoczeniu. Wykazano również, że dzieci kobiet, które w okresie ciąży były narażone na wysokie stężenie toksycznych substancji, uzyskiwały gorsze wyniki w przeprowadzanych testach na inteligencję, częściej występowały u nich stany depresyjne, a także kłopoty z koncentracją czy pamięcią.Wdychanie zanieczyszczonego powietrza może prowadzić do rozwoju lub nasilenia schorzeń i dolegliwości związanych z układem oddechowym - np. alergii, podrażnienia oczu, gardła, nosa, a nawet astmy i zapalenia płuc czy oskrzeli.
Przebywanie w miejscach o wysokim stężeniu zanieczyszczeń powietrza zwiększa także ryzyko występowania infekcji dróg oddechowych. Problem ten bardzo często dotyczy dzieci. Najmłodsi nie mają jeszcze w pełni rozwiniętego układu oddechowego, dlatego często zmagają się np. z zapaleniem oskrzeli, przewlekłym kaszlem czy przeziębieniami. Warto podkreślić, że infekcje dróg oddechowych będą szczególnym zagrożeniem dla seniorów. W przypadku osób starszych odnotowuje się większą umieralność np. z powodu zapalenia płuc.
Oddychanie zanieczyszczonym powietrzem może nasilać objawy chorób układu krążenia, a także mieć negatywne skutki u zdrowych osób, prowadząc do rozwoju takich schorzeń. Podwyższona ekspozycja na szkodliwe substancje zwiększa ryzyko występowania miażdżycy, nadciśnienia, arytmii czy zawału serca.
Zanieczyszczone powietrze jest groźne dla ludzkiego organizmu w zasadzie już w fazie prenatalnej, Rozwijający się płód jest bardzo wrażliwy na szkodliwe substancje, w tym pył zawieszony i WWA (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne), które mogą przenikać do łożyska. Badania prowadzone na kobietach w ciąży na całym świecie jasno pokazują, że przebywanie w wysokim stężeniu zanieczyszczeń może prowadzić do obumarcia płodu, wcześniactwa i zbyt niskiej wagi noworodków. Wskazuje się również na zwiększone ryzyko wystąpienia u dziecka autyzmu, problemów z pamięcią czy koncentracją. Dodatkowo wykryto, że dzieci z niską wagą urodzeniową na kolejnych etapach życia częściej doświadczały objawów, które mogły świadczyć o rozwoju astmy - np. świszczącego oddechu.
Jak się chronić przed zanieczyszczeniami powietrza?
Zanieczyszczone powietrze dostaje się do naszego organizmu głównie podczas oddychania. Aby ograniczyć kontakt z niebezpiecznymi związkami znajdującymi się w powietrzu, warto:
- śledzić jakość powietrza (np. https://esa.nask.pl/ ) i jeśli to możliwe;
- nie wychodzić na zewnątrz, gdy jest ona zła;
- na zewnątrz nosić maseczki antysmogowe z filtrem HEPA.
- w pomieszczeniach stosować oczyszczacze i nawilżacze powietrza, pamiętając o ich regularnym czyszczeniu i wymianie filtrów;
- uprawiać rośliny doniczkowe, które nawilżają powietrze, przetwarzają dwutlenek węgla na tlen i absorbują zanieczyszczenia.
Jeśli zauważamy pogorszenie stanu zdrowia, niepokoi nas kaszel, trudności z oddychaniem i inne dolegliwości, które pojawiają się zwłaszcza w sezonie grzewczym, udajmy się do lekarza, by odpowiednio wcześnie zareagować na te objawy i nauczyć się im przeciwdziałać.
Pamiętajmy jednak, że wspomniane rozwiązania służą jedynie usuwaniu lub minimalizowaniu skutków zanieczyszczonego powietrza, natomiast naszym najważniejszym zadaniem jest ograniczenie jego przyczyn.
Ogłoszenie wykonano na laptopie zakupionym w ramach realizacji projektu #LaboratoriaPrzyszlosci
